දේදුන්නක් හැදෙන්නේ කොහොමද

  දේදුන්නක් හැදෙන්නේ කොහොමද දේදුන්නක් හැදෙන්නේ ගොඩක්ම අව්වත් වැස්සත් එකම වෙලාවක සිද්ද වෙද්දි කියල දන්නවනෙ. ඔයාලා දන්නවා ඇති ඉර එළිය සුදු පාට...

Wednesday, 5 June 2024

දේදුන්නක් හැදෙන්නේ කොහොමද

 

දේදුන්නක් හැදෙන්නේ කොහොමද


දේදුන්නක් හැදෙන්නේ ගොඩක්ම අව්වත් වැස්සත් එකම වෙලාවක සිද්ද වෙද්දි කියල දන්නවනෙ. ඔයාලා දන්නවා ඇති ඉර එළිය සුදු පාටට පෙනුනට ඒක පාට ගොඩක එකතුවක් කියලා. 

අහසේ තියන වැහි බිංදු හරහා ඉර එළිය වැටෙන විට, ආලෝක තරංග නැමී, එහෙම නැත්නම් වර්තනය වී, වැහි බිංදුව ඇතුලෙන් ආපසු හරවා යවනවා, ඒ කියන්නෙ පරාවර්තනය වෙනවා. මේ වර්තනය හා පරාවර්තනය නම් ආලෝක විද්‍යාත්මක සංසිද්ධි තමා දේදුන්න හැදෙන්න ප්‍රධානව බලපා තියෙන්නෙ. පරාවර්තනය නිසා මේ සුදු පාට ඉර එළිය පාට ගොඩකට වෙන් වෙලා පාට වර්ණාවලියකින් ලස්සන දේදුන්නක් නිර්මාණය වෙනවා. ඒ වගේම දේදුන්නට ඒ වගේ රවුම් හැඩයක් ලැබිල තියෙන්නෙ වර්තනය නිසා.

Tuesday, 4 June 2024

පූසො පුරු පුරු ගාන්නෙ ඇයි?


 

පූසො පුරු පුරු ගාන්නෙ ඇයි?


පූසොන්ගේ උගුරේ විශේෂිත වූ මාංශ පේශී ගොඩක් තියනවා. මේවා පූසො හුස්ම ගන්න කොට කම්පනය වෙනවා. එතකොට තමයි මේ පුරු පුරු සද්දයක් එන්නෙ. මේ පුරු පුරු සද්දය ගොඩක් වෙලාවට එයාලගෙ සන්නිවේදනයට හෝ හැඟීම් ප්‍රකාශ කිරීමට යොදා ගන්නවා.    

පූසො සතුටින් සිටින විට, සුරතල් කරන විට, හෝ අයිතිකාරයා සමඟ සුරතල් වෙන විට මේ පුරු පුරු සද්දෙ අපිට හොදින් අහන්න පුලුවන්. ඒවගේම ඔවුන් බියට පත් වූ විට, හෝ වේදනාවෙන් සිටින විට පවා මෙම පුරු පුරු සද්දය අහන්න පුලුවන්. මේ පුරු පුරු කම්පනය එයාලට තුවාල හෝ රෝගවලින් සුවපත් වෙන්න වගේම සන්සුන් වෙන්නත්, ආතතිය අඩු කරගන්නත් උපකාරි වෙනව. 

දවස තිස්සෙම නිදාගන්න පූසොන්ට ව්‍යායාමවලින් තොරව නිරෝගීව ඉන්නත් මේ පුරුපුරුව ගොඩක් වැදගත් වෙනවා.

Monday, 3 June 2024

අහස නිල්පාටින් පෙනෙන්නෙ ඇයි?



අහස නිල්පාටින් පෙනෙන්නෙ ඇයි? 

ඔයාලා දන්නවා ඇති නේද ඉර එළිය සුදු පාටට පෙනුනට ඒක පාට හතක එකතුවක් කියලා. අපේ පෘතුවියේ වායුගෝලය හැදිලා තියෙන්නේ කුඩා අංශු සහ වායූන් වලින්. මේවාට මේ සුදු පාට ඉර එළිය වැටුනාම ඒක විසිරීම (Scattering) කියන විද්‍යාත්මක සංසිද්ධියක් සිද්ධ වෙනවා. ඒ වගේම මේ සිදුවීම සොයා ගත් විද්‍යාඥයාගේ නමින් (Rayleigh scattering) මේක නම් කරලා තියෙනවා.

අපේ වායුගෝලයේ ගොඩක්ම පිරිලා තියෙන්නේ අනිත් පාට වලට වඩා නිල්පාට විහිදුවන අංශු හා වායූන් වලින්.ආලෝකය ගමන් කරන්නේ තරංග විදියටයි. මේ නිල් පාට වල ආලෝක තරංග අනිත් පාටවල්වල ආලෝක තරංග වලට වඩා ගොඩක් කෙටි හා කුඩා හින්දා ඒවා අහස වටා විසිරී ගොස් අපේ ඇස් වලට නිල් පාටින් පේනවා. රතු හෝ කොළ වැනි වෙනත් වර්ණවලින් අපට අහස නොපෙනෙන්නේ ඇයි කියල හිතිලා තියනවද?  එහෙම වෙන්නේ රතු, තැඹිලි සහ කහ වැනි අනෙකුත් වර්ණවල දිගු ආලෝක තරංගවලට ඇති නිසයි.  මෙම දිගු තරංග නිල්පාට තරංග තරම් විසිරී යන්නේ නැත.  ඉතින්, රතු සහ කහ ආලෝකය ස්වල්පයක් විසිරී ගියත්, එය බොහෝ දුරට නිල් ආලෝකය සෑම තැනකම පැතිරී අහස නිල් පැහැයකින් පේනවා.